Yaya kaldırımları (fiilen araçların)...Şehiriçi çalışan minübüs içerisinden aldığımız bir görüntü.(A.Aydın)
Konu gerçekten Mardin'in turizm ekonomiyle ilgisi olduğundan, SOS vermemizin özel bir anlamı var, şöyle ki: Madem " Mardin, bir ortaçağ kenti görünümüyle "kültürel peyzaj alanı" olarak UNESCO Dünya Miras Listesi'ne önerilmektedir" //www.kulturvarliklari.gov.tr/TR,44410/mardin-kulturel-peyzaj-alani-mardin.html
O halde, "yerel bazda çözümü zorlaşan şehrin bu gibi sorunları başta başkent Ankara'nın daha sonra da bu kültürel mirasın gereği gibi gelecek nesillere aktarılmasını isteyen gönüllü özel ve tüzel kişilerden,yani dünya mirası olacağı için tüm dünyadan, destek için bunu dillendirme görevi/sorumluluğu herhalde Mardin de ikamet edenlere düşer" dedik ve bu yazı fotoğraflar ortaya çıktı.
NEDEN SOS?
Eski kent olarak Mardin, son yıllarda turizm sektörü ile de ön plana çıkmış durumda. Bu amaçla yapılan çalışmaların sürdüğünü görmek mümkün. Ancak,amaçlanan/beklenen turizm talebinin dünya ortalama standardında karşılanabilinmesi için, turizm arzının da bu standartlarda olması gerekir..
Bu bağlamda yapılacak en önemli düzenlemeler arasında, kentin diyarbakır kapı'dan girip savur kapı'dan çıkışlı olan tek trafik yolunun,(kesintisiz) hem yaya hem de yaya trafik akışkanlığının doğal hale getirilmesi gerekir. Bunun sağlanması halinde, yerli ve yabancı turistler daha rahat bir ortamda alışveriş yapabilecek ve ana caddenin üzerinde bulunan bütün dükkan/işletmeler gelirlerini artırabilme imkanı elde edeceklerinden belki de kendi imkanları ile bunları turistik shop/dükkan haline getireceklerdir. Bu sevilere gelinmesi halinde, ana caddenin alt taraflerında bulunan eski Sipahiler, Uncular, Ayakabıcılar, Hasan Ammar, Meşkin, Nalburiyeciler, Marangozlar, Kasaplar Çarşısıda aşama aşama turizme yönelik olarak gelişmesi muhtemeldir. Ve bu gelişmelerden aşağıdaki resimde emsallerine örnek olan dükkanlar da "nasbini" alabilir.
Bir kaç kutu çay paketi ve bir miktar temizlik malzemesi ile "nasibini" bekler... "Turizm" umutlu bir bekleyiş...
Turizmin gelişiminin önünde tamamen kaldırım ve trafik ile izah etmek ve diğer faktörleri göz ardı etmek elbette mümkün değildir. Ancak şehrin bu kısmının canlı tutulmasında işyerlerinin ekonomik varlıkları nı sürdürebilmelerinin ve geliştirebilmelerinin araç ve yaya tarafiğinin şimdiki anormal halinden çıkarılıp normal hale getirilmesi önemli bir faktördür.
ÇÖZÜM VAR MI?
1- Mevcut Durumun Düzeltilmesi:
Cadde üzerinde durmama/parketmeme baskısı kurulabilir mi? Yani sıkı bir trafik düzenlemesi? Oldukça zor görünüyor. Uygulanabilir olsa da sürdürelebileceği oldukça kuşkulu görünüyor.
2-Yeniden Düzenleme:
Uygulanabilir ve sürdürülebilir bir projelendirme ile belki bu sorundan çıkış yolu bulunabilir. Şöyleki : Mardin madem dünya kültürel mirasına sahip ögeleri bünyesinde barındıyor, o halde öncelikle başta yerli firmalar olmak üzere dünyanın önde gelen ve tarihi yapıların bakım onarımı konusunda uzman gerçek ve tüzel kişilerden proje teklifi alınabilir ve daha sonra kaynak arayışına gidilebilir. "Cumhuriyet meydanında veya eski kent Mardin'in herhangi bir noktasında çok katlı otopark yapma fikri" de bu çerçevede değerlendirilebilir.
MARDİN BELEDİYE BAŞKAN ADAYLARINA ÇAĞRI
Yerel seçim aşamalarına geçtiğimiz ve belediye aday adaylarının oluştuğu/ilan edildiği bir zamanda bu konuyu dillendirmemiz tamamen rastlantı/tevafuktur. Gönül isterdi ki bu caddenin 20. yüzyılın başlarında trafiğe açılması aşamasından günümüze gelininceye dek geçirdiği aşamaları/düzenlemeleri bir film şeridi sunabilelim ve böylelikle belki önceden denenmiş ancak netice alınmamış uygulamaları ortaya koyan bir çalışma belgesi ile ortaya koyabilelim. Ama böyle bir çalışmanın maalesef yapamadık. Yazımızı dünya şehri Mardin Belediye başkan adaylarına çağrı yaparak konunun çözümü hakkındaki fikirlerini/projelerini kamuoyu ile paylaşmaya davet ederek sonlandırıyoruz.
1.Yukarıda izah etmeye çalıştığımız eski kent Mardin'de trafik ve yaya akışkanlığının normale döndürmeye ilişkin bir projeniz varmı? Eğer var ise hangi beşeri ve finans kaynakları ile gerçekleştirmeyi düşünüyorsunuz?
2.Mardin'in belediyecilik anlamında eskiden devralınan, örneğin Yenişehir semtinin büyüyüp gelişmemesi gibi (kuruluşundan günümüze) makro soruları bir kenara bırakıyor, sadece yazının kapsamı alanına girdiği için kaldırımları söz konusu ediyoruz ve soruyoruz: Yayaların, araçlara tahsis edilen alanlara girmeye mecbur etmeden, sorunsuz kullanabileceği ve hakları olan, standartlara uygun " yaya kaldırımları" konusunda bir plan veya projeniz var mı? Seçim kampanyası yürüttüğünüz önümüzdeki günlerde kamuoyu ile paylaşmanızı diler,çalışmalarınızda başarılar dileriz.
Abdürrauf Aydın
Mardin Artuklu Üniversitesi
İ.İ.B.F Öğretim Üyesi