Mardin Ömerli'de bağ bozumu zamanı

Mardin'in Ömerli İlçesi'nde bağ bozumu , yoğun bir emek süreci sonucunda tamamlandı.
Mezrone diğer adıyla şire üzümünden yapılan Ömerli pekmezi üzümün birkaç aşamadan geçirilmesinden sonra elde edilerek, tezgahlardaki yerini alıyor Ömerli’ye bağlı xirbe bellık ,resmi adıyla Sivritepe köyü'nde bir yılın sonunda verilen zahmetler neticesinde yetiştirdikleri üzümleri toplayan köylüler köyde kurdukları büyük kazanlarda üzümden süzdükleri şireleri kaynatarak, pekmez yapıyor.

Üzüm bağlarının köyün hemen dışında olduğu köyde, bağ bozumu öncesi hazırlıklar birkaç gün önceden başlıyor. Pekmezi kaynatmak için gerekli odunu köyün etrafını saran dağlarda bulunan ve köylülerin hemî dediği ağaçlık alanlardan karşılayan köylüler, sabahın erken saatinden itibaren bağlara giderek üzüm toplamaya başlıyor. Burada toplanan üzümler bağ içerisinde önceden düzenlenen bir noktada köylülerin "Esar" dediği ezme işleminden geçirilerek üzüm suyu (şire) elde ediliyor. Bidonlara konulan şireler eşeklere yüklenerek evlere taşındıktan sonra avlularda kurulan kazanlarda kaynatılıyor. Ateşte kaynayan şirenin içerisine pekmez toprağı denilen ve sadece belli bölgelerde bulunan beyaz bir toprak çeşidi eklenerek pekmezin kırmızı rengi alması sağlanıyor.


Toprak eklenerek kaynatılan şire bir başka kazana alınarak ikince kez kaynatılıyor. Kaynamaya başladıktan sonra yaklaşık bir saat ateş üstünde kalarak kaynamaya devam eden pekmez daha sonra bidonlara alınarak soğumaya bırakılıyor. Kıvamı, akışkanlığı ve renginin çok önemli olan pekmez, yapanın ustalığını gösterir. Bağ bozumunda pekmezin yanı sıra pestil, sucuk ve kesme de yapılır. Şire bir defa kaynatıldıktan sonra başka bir kazana alınır ve içerisine un katılarak kaynamaya alınır. Gebul denilen bir kıvama getirilene kadar kaynatılan şire, daha sonra bezlere sürülerek damda güneşin altında kurumaya alınır. Kazanda kaynamakta olan karışıma daha önceden iğne yardımıyla ipe geçirilen ceviz, badem veya fıstıklar daldırılarak sucuk yapılıyor. Kalan karışım her hangi bir kaba dökülerek, içine kırılmış ceviz veya susam eklenerek kesme yapılır. Birkaç gün açık havada kurumaya bırakılan pestil, sucuk ve kesmeler kışın tüketilmek üzere depolanır.