1848-1866 yılları arasında Rusya'nın Erzurum Konsolosluğu görevinde bulunan Rus diplomat Alexander Jaba’nın, zamanın Kürt âlimlerinden oluşturduğu bir heyet tarafından hazırlattığı 80 eser kuruluş çalışması devam eden “Mardin Artuklu Üniversitesi Kürdoloji Kütüphanesi” ne nakledildi.
Kürt dili, edebiyatı, tarihi ve folklorunun yer aldığı ve aynı zamanda Klasik Kürt yazarlarından Melayê Bateyî'nin 1791 yılında yazdığı en eski Kürtçe Mevlid'in nüshası gibi birçok değerli eserin ilk defa Artuklu Üniversitesi eliyle gün yüzüne çıkacağı bildirildi.
Mardin Artuklu Üniversitesi Yaşayan Diller Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Kadri Yıldırım, konuyla ilgili yaptığı açıklamada; yurt içinde ve yurt dışında bulunan el yazması koleksiyon ve arşivleri Yaşayan diller Enstitüsüne taşıyarak çok geniş bir Kürdoloji kütüphanesi kurma çalışmalarının büyük bir hızla devam ettiğini ifade etti.
Bu bağlamda Rusya'nın Saint Petersburg kentinde muhafaza edilen “Alexander Jaba Kürdoloji Koleksiyonu”nu transfer ettiklerini belirten Prof. Dr. Yıldırım, Jaba’nın ünlü Kürt âlimlerden bir heyet oluşturduğunu anımsatarak kendisi için Kürtçe el yazmaları hazırlamaları talebinde bulunduğunu söyledi.
Kürt ulema heyetinin kendi aralarında Doğubeyazıt’lı Molla Mahmud'u temsilci seçip; Kürt dili, edebiyatı, tarihi, folkloru gibi konuları içeren eserler için zamanında, uzun soluklu bir araştırma ve çalışma sürecine girildiğine işaret ederek sözlerini sürdüren Yıldırım:
“Bu süreçte Molla Mahmud ise bir kısmı kendisinden yüzyıllar önce yazılan, bir kısmı da kendi yazdıkları olmak üzere 80 civarında bir Kürdoloji arşivini oluşturdu. Birbirinden değerli bu eserlerin bir kısmı henüz gün ışığına çıkmamıştır. İlk kez üniversitemiz tarafından hazırlanacak geniş bir katalog içerisinde meraklıları ile buluşacaktır.'' dedi.
Yaşayan Diller Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Yıldırım, Alexander Jaba’nın arşivinde yer alan eserleri en ince detayına kadar araştırıp yayınlayacaklarının da altını çizdiği açıklamasında, bu çalışmalarda kendilerine sağladığı desteklerden dolayı Mardin Artuklu Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Serdar Bedii Omay’a teşekkür etti.
Yıldırım, Rektör Omay’ın Berlin'de halen kayıt ve muhafaza altında tutulan yaklaşık 90 parçalık Kürdoloji arşivinin de Yaşayan Diller Enstitüsü’ne transfer edilmesi çalışmalarında desteğini sürdürdüğünü ve bunun için gerekli sözleşmenin hazırlanmasında son aşamaya gelindiği bilgisini verdi.
Prof. Dr. Yıldırım, bu eserlerle Kürdoloji çalışmalarının büyük ivmeler kazanacağını ve bunda çözüm sürecinin olumlu etkisini kaydederek:
“ Çözüm süreci Kürt Dili, edebiyatı ve medeniyetine büyük katkı sağlayacaktır. Artık kimse bu çalışmalara müdahale etme gereği duymayacaktır. Her geçen gün şimdiye kadar bilinmeyen eserler gün ışığına çıkacaktır. Bütün bu gayretlerin hem Kürt diline ve edebiyatına hem de Kürt medeniyetine büyük bir zenginlik kazandıracak barış sürecine de müspet katkılarının olacağına inanıyorum.” ifadelerini kullandı.